ISRO (Indian Space Research Organization) হৈছে ভাৰত চৰকাৰৰ বাবে মহাকাশভিত্তিক প্ৰয়োগ, মহাকাশ অন্বেষণ আৰু আনুষংগিক প্ৰযুক্তিৰ বিকাশত নিয়োজিত এক ৰাজহুৱা সংস্থা। ইছৰ’ই মহাকাশ বিভাগ (Department of Space) ৰ অধীনত কাম কৰে, যাৰ তত্বাৱধানত থাকে ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে।
 |
| Indian Space Research Organization | ISRO | ৰচনা | Essay |
Indian Space Research Organization | ISRO | ৰচনা | Essay in Assamese
ভাৰত চৰকাৰৰ এই গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰতিষ্ঠান ISRO ৰ সৈতে জড়িত গুৰুত্বপূৰ্ণ তথ্যৰ বিষয়ে আমি সকলোৱে আজি এই ৰচনাখনৰ জৰিয়তে জানিব পাৰিম।
ইছৰো (ISRO) আৰু ইয়াৰ কৃতিত্ব
প্ৰস্তাৱনা
ভাৰত চৰকাৰৰ সকলো মহাকাশ অভিযান (Missions of ISRO) ISRO ৰ অধীনত পৰিচালিত হয়। ইছৰ’ৰ অধীনত সকলো মহাকাশ উৎক্ষেপণ আৰু উপগ্ৰহৰ পৰীক্ষাও সময়ে সময়ে কৰা হয়। ভাৰতৰ বিকাশত আৰু অন্যান্য দেশৰ সৈতে জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানৰ দৌৰত ইছৰ’ই গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে। কেৱল নিজৰ দেশৰ আৰম্ভণিতে নহয় আন আন দেশতো ইছৰ’ই অপৰিসীম অৱদান আগবঢ়াইছে। সফল অভিযানৰ বাবেই ইছৰ’ই সমগ্ৰ বিশ্বতে জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত নিজৰ আধিপত্য প্ৰতিষ্ঠা কৰিছে।
ইছৰো (ISRO) প্ৰতিষ্ঠা (Establishment of ISRO)
১৯৫৭ চনত ৰাছিয়াই ছোভিয়েট দেশৰ সৈতে উৎক্ষেপণ কৰা প্ৰথমটো উপগ্ৰহ স্পুটনিকৰ পিছত ভাৰতৰ প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী জৱাহৰলাল নেহৰুৱে ভৱিষ্যতে মহাকাশ কাৰ্যসূচীৰ প্ৰয়োজনীয়তা উপলব্ধি কৰিছিল। ১৯৬১ চনত মহাকাশ গৱেষণাক পাৰমাণৱিক শক্তি বিভাগৰ অধ্যক্ষ হোমি ভাভাৰ তত্বাৱধানত ৰখা হয়, তাৰ পিছত ১৯৬২ চনত "ইণ্ডিয়ান নেচনেল কমিটি ফৰ স্পেচ ৰিচাৰ্চ" গঠন কৰা হয়, য'ত ড° বিক্ৰম চাৰাভাইক অধ্যক্ষ হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয়।
ভাৰতীয় মহাকাশ কাৰ্যসূচীৰ পিতৃ ড০ বিক্ৰম চাৰাভাইৰ নেতৃত্বত ভাৰতীয় মহাকাশ কাৰ্যসূচীৰ ভেটি স্থাপন কৰা হয়। ১৯৬৯ চনৰ ১৫ আগষ্টত যেতিয়া ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থা প্ৰতিষ্ঠা হৈছিল, তেতিয়া ইয়াৰ নাম আছিল "Indian National Committee for Space Research (INCOSPAR)"।
ISRO ৰ ভূমিকা (Role of ISRO)
ভাৰতত মহাকাশ কাৰ্যসূচী পৰিচালনাৰ দায়িত্ব ১৯৬২ চনৰ পৰা ইছৰোৰ কান্ধত আছে, যিটো ইছৰ’ই অতি সৎতাৰে কৰিছে। ইছৰ’ৰ মুখ্য কাৰ্যালয় বাংগালুৰুত আৰু আহমেদাবাদৰ স্পেচ এপ্লিকেচন চেণ্টাৰত এই চেন্সৰ আৰু পেলোড প্ৰস্তুত কৰা হৈছে। ৰিম’ট চেন্সিং ডাটাৰ বাবে ৰিচেপচন আৰু প্ৰচেছিং সুবিধাসমূহ হায়দৰাবাদৰ নেচনেল ৰিম’ট চেন্সিং চেণ্টাৰত আছে।
ইছৰোৰ কৃতিত্ব (Achievements of ISRO)
ইছৰ’ই বতৰ বিজ্ঞান, দূৰসংযোগ, টেলিভিছন সম্প্ৰচাৰ আৰু দুৰ্যোগ সতৰ্কবাণী ব্যৱস্থাকে ধৰি কেইবাটাও মহাকাশ ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিছে। ১৯৭৫ চনৰ ১৯ এপ্ৰিলত ইছৰ’ই নিৰ্মাণ কৰা প্ৰথমটো উপগ্ৰহ "আৰ্য্যভট" ছোভিয়েট ইউনিয়নে উৎক্ষেপণ কৰিছিল। "ৰোহিনী" উপগ্ৰহক ১৯৮০ চনৰ ১৮ জুলাইত ভাৰতৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত প্ৰথমখন উৎক্ষেপণ বাহন Satellite Launch Vehicle 3 ৰ দ্বাৰা কক্ষপথত স্থাপন কৰা হয়। ১৯৮৮ চনত ইছৰ’ই প্ৰথম ইনছাট উপগ্ৰহ আৰু প্ৰথম আই আৰ এছ উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ কৰে।
ইছৰ’ই ২০১২ চনত ৰাডাৰ ইমেজিং চেটেলাইট-১, ৰিছাট-১ মুকলি কৰে। ইছৰ’ই মেৰু কক্ষপথত উপগ্ৰহ স্থাপন কৰিবলৈ মেৰু উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ বাহন আৰু ভূ-স্থিৰ কক্ষপথত উপগ্ৰহ স্থাপন কৰিবলৈ ভূ-স্থিৰ মহাকাশ উৎক্ষেপণ বাহন প্ৰস্তুত কৰিছে। ইছৰ’ই চন্দ্ৰ পৰ্যবেক্ষণৰ বাবে ২০০৮ চনত চন্দ্ৰযান-১ আৰু ২০১৯ চনত চন্দ্ৰযান-২ উৎক্ষেপণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত মংগল অৰ্বিটাৰ মিছনৰ সফল উৎক্ষেপণৰ জৰিয়তে ইছৰ’ই বিশ্বব্যাপী খ্যাতি লাভ কৰে।
ইছৰোৰ প্ৰধান উপেক্ষণ (Major Launches of ISRO)
১৯৬৩ চনৰ ২১ নৱেম্বৰত ইছৰ’ই প্ৰথমটো ৰকেট নিক্ষেপ কৰিছিল। ১৯৬৫ চনত থুম্বাত মহাকাশ বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি কেন্দ্ৰ আৰু ১৯৬৭ চনত আহমেদাবাদত উগ্ৰ যোগাযোগ ব্যৱস্থা কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰা হয়। ১৯৭২ চনত মহাকাশ আয়োগ আৰু মহাকাশ বিভাগ স্থাপন কৰা হৈছিল। ১৯৭৯ চনত ভাস্কৰ-১ মুকলি কৰা হৈছিল। ১৯৮১ চনত ভাস্কৰ-২ মুকলি কৰা হৈছিল। ১৯৮৪ চনত ৰাকেশ শৰ্মা ভাৰত আৰু ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ যৌথ মহাকাশ অভিযানত প্ৰথম ভাৰতীয় মহাকাশচাৰী হিচাপে পৰিগণিত হয়। ১৯৮৭ চনত উৎক্ষেপণ কৰা হৈছিল SROSS-1 উপগ্ৰহ। ১৯৯০ চনত মুকলি কৰা হৈছিল INSAT-1D। ১৯৯৭ চনত মুকলি কৰা হৈছিল INSAT-2D। ২০০০ চনত ইনছাট-৩বি আৰু ২০০১ চনত জিএছএলভি ডি-১ মুকলি কৰা হয়।
ইছৰো লঞ্চ বাহন (ISRO Launch Vehicle)
১৯৭০ চনত উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণৰ বাবে এ পি জে আব্দুল কালামৰ নেতৃত্বত চেটেলাইট লঞ্চ ভেহিকেল প্ৰকল্প আৰম্ভ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটোৰ লক্ষ্য আছিল ৪০০ কিলোমিটাৰ উচ্চতাত ৪০ কিলোগ্ৰাম ওজনৰ পেলোড স্থাপন কৰা, কিন্তু ১৯৭৯ চনৰ আগষ্ট মাহত এছ এল ভি-৩ৰ প্ৰথম উৎক্ষেপণ বিফল হয়। কেইবছৰমানৰ পাছত সময়ে সময়ে ইছৰোৱে বহু ধৰণৰ লঞ্চ বাহন প্ৰস্তুত কৰিছিল, যিবোৰ তলত দিয়া ধৰণৰ-
মেৰু উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ বাহন (Polar Satellite Launch Vehicle)
১৯৯৪ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল, ই দ্বিতীয় প্ৰজন্মৰ লঞ্চ বাহন। ইয়াৰ সহায়ত ১৯৯৪ চনৰ পৰা ২০১৭ চনলৈ ৪৮টা ভাৰতীয় আৰু ২০৯টা বিদেশী উপগ্ৰহসহ প্ৰায় ২৫৭টা উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ কৰা হৈছে। ২০০৮ চনত চন্দ্ৰযান-১ আৰু মংগল অৰ্বিটাৰ মহাকাশযান সফলভাৱে উৎক্ষেপণ কৰাৰ পিছত পি এছ এল ভি অধিক কাৰ্যক্ষম আৰু নিৰ্ভৰযোগ্য হৈ পৰিছে।
ভূ-স্থিৰ উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ বাহন (Geostationary Satellite Launch Vehicle)
ইয়াক জিঅ’চিনক্ৰ’নাছ লঞ্চ ভেহিকেল মাৰ্ক ২ বুলিও কোৱা হয়। ২০০১ চনত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ইয়াক ২ টন আৰু ৩৬০০০ কিলোমিটাৰ উচ্চতাত ভূ-স্থিৰ কক্ষপথত স্থাপন কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ইয়াৰ দ্বাৰা এতিয়ালৈকে মুঠ ১৩টা মুকলি কৰা হৈছে, ইয়াৰে ৪টা সফল হৈছে।
বৰ্ধিত উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ বাহন (Augmented Satellite Launch Vehicle)
এই লঞ্চ বাহনখন ১৯৮০ চনত ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ই আগতে ১৫০ কেজি ওজনৰ উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ কৰিছিল। ই পাঁচটা পৰ্যায়ৰ কঠিন ইন্ধনৰ ৰকেট। এই লঞ্চ বাহনখন এতিয়া ব্যৱহাৰ কৰা হোৱা নাই।
ভূ-স্থিৰ উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ বাহন মাৰ্ক ৩ (Geostationary Satellite Launch Vehicle Mark 3)
এই লঞ্চ বাহনৰ ক্ষমতা জিঅ’চিনক্ৰ’নাছ লঞ্চ বাহন মাৰ্ক ২ৰ তুলনাত দুগুণ। ২০১৪ চনত ইয়াক প্ৰথম ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ দ্বাৰা চন্দ্ৰযান-২ মুকলি কৰা হৈছিল।
ISRO ৰ আগন্তুক প্ৰকল্পসমূহ (Upcoming Projects of ISRO)
ইছৰ’ই অনাগত বছৰবোৰত কিছুমান নিৰ্বাচিত প্ৰকল্পৰ পৰিকল্পনা কৰিছে, যিবোৰ হ’ল চন্দ্ৰযান-৩, আদিত্য-১, ইণ্ডিয়ান ভেনাছ অৰ্বিটাৰ মিছন, মঙল্যান-২ আৰু বৃহস্পতি মিছন। ২০২৪ চনত মংগলিয়ান-২ মুকলি কৰাৰ সিদ্ধান্ত লোৱা হৈছে। ইছৰ’ই ভৱিষ্যতে পুনৰ ব্যৱহাৰযোগ্য লঞ্চ বাহন-প্ৰযুক্তি প্ৰদৰ্শনকাৰী (আৰ এল ভি-টি ডি) প্ৰস্তুত কৰাৰ দিশত আগবাঢ়িছে। ইয়াত ব্যৱহাৰ কৰা হ’ব Wing Reusable Launch Vehicle প্ৰযুক্তি। ইছৰোৱে নিৰ্মাণ কৰি আছে ইন্টিগ্ৰেটেড লঞ্চ বাহন।
উপসংহাৰ
ইছৰ’ই মহাকাশ প্ৰকল্পৰ সফল উৎক্ষেপণেৰে বিশ্বত এক সুকীয়া স্থিতি লাভ কৰিছে। এটা সময় আছিল যেতিয়া ভাৰতে নিজৰ উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ কৰিবলৈ আমেৰিকা, ৰাছিয়াৰ দৰে দেশৰ সন্মুখত হাত মেলিবলগীয়া হৈছিল, কিন্তু আজি ভাৰতে নিজেই আমেৰিকা আৰু ৰাছিয়াৰ দৰে সকলো দেশৰ উপগ্ৰহ উৎক্ষেপণ কৰে নিজৰ উৎক্ষেপণ বাহনৰ পৰা। নিজৰ লগতে ইছৰোৱে গৌৰৱেৰে উত্থাপন কৰিছে ভাৰতবৰ্ষৰ নাম। আজি ইছৰোৰ বিজ্ঞানী হোৱাটো নিজৰ মাজতে এক সন্মানৰ কথা।
FAQs: Frequently Asked Questions
প্ৰশ্ন ১ - ইছৰো কোনে আৰু কেতিয়া প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল?
উত্তৰ – ১৯৬৯ চনৰ ১৫ আগষ্টত বিক্ৰম চাৰাভাইয়ে ইছৰো প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল।
প্ৰশ্ন ২ – ইছৰোৰ বাৰ্ষিক বাজেট কিমান?
উত্তৰ – ইছৰোৰ বাৰ্ষিক বাজেট প্ৰায় 13,700 কোটি।
প্ৰশ্ন ৩ – ইছৰ’ৰ মুখ্য কাৰ্যালয় ক’ত অৱস্থিত?
উত্তৰ – ইছৰ’ৰ মুখ্য কাৰ্যালয় কৰ্ণাটকৰ বেংলোৰত অৱস্থিত।
প্ৰশ্ন ৪ – বৰ্তমান ইছৰ’ৰ সঞ্চালক কোন?
উত্তৰ – ইছৰ’ৰ বৰ্তমানৰ সঞ্চালক ড০ কে ছিৱান (২০২১)।
প্ৰশ্ন ৫ – কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ কোনটো বিভাগৰ অন্তৰ্গত ইছৰো আহে?
উত্তৰ – ইছৰো কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ মহাকাশ বিভাগৰ অধীনত আহে, যাৰ নেতৃত্বত আছে ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী।
Post a Comment
0 Comments